سیستم کنترل موتور و ژنراتور
امروزه سیستم کنترل بخش جدا ناپذیر صنعت دیزل ژنراتور و موتورهای دیزلی می باشد و با توجه به پیشرفتهای صورت گرفته در این صنعت بحث کنترل هم به موازات پیشرفت آشکاری داشته است. کنترل دیزل ژنراتور امکان استفاده از دیزل ژنراتور در کاربردهای مختلف مانند کارکرد به صورت پشتیبان برق شهر ، سنکرون با ژنراتورهای دیگر و با برق شهر و ... را فراهم می نماید. همچنین بحث حفاظت که از نیازهای اساسی در این زمینه می باشد را نیز پوشش می دهد که باعث افزایش طول عمر قطعات و استفاده مناسب و بهینه از آنها می گردد.
بکار گیری سیستمهای اتوماسیون در حوزه نیروگاههای موتور ژنراتوری ، سبب پیدایش شاخه ویژه ای از اتوماسیون نیروگاه به عنوان GENSET AUTOMATION شده است که بدلیل محدودیتهای مالی و عملیاتی لزوما راهکارهای مشابه در کنترل و اتوماسیون نیروگاههای بزرگ را دنبال نمی کند.
صرف نظر از روش بهره برداری ، قابلیت اطمینان ، عملکرد و صرفه اقتصادی از مهمترین نیازهای بهره بردار هستند. سیستمهای کنترل موتور ژنراتور که وظیفه کنترل ، مانیتورینگ و حفاظت آن را به عهده دارند نقش حیاتی در پاسخگویی به نیازهای بهره بردار داشته و با پیچیده تر شدن بکار گیری موتور ژنراتور بخصوص درکاربردهای حساس از اهمیت بالاتری نیز برخوردار می شوند.
گسترش بکارگیری موتور ژنراتورها نیز اهمیت سیستمهای کنترل را دو چندان نموده است. علاوه بر این ویژگی های غیر قابل انکار سیستم های کنترل و اتوماسیون همانند گسترش سریع تکنولوژی ، افزایش قابلیت ها و امکانات ، اقتصادی شدن و در دسترس قرار گرفتن این سیستم ها ، استفاده از آنها را در موتور ژنراتورها و حوزه های تولید پراکنده اجتناب ناپذیر نموده است.
شرکت درنامهر از شرکتهای پیشرو در زمینه سیستمهای کنترل دیزل ژنراتور و موتورهای دیزلی و گازی در ایران بوده و دارای شبکه فروش و خدمات پس از فروش قوی در این زمینه می باشد.
سیستم کنترل ژنراتور چیست؟
این کنترلرها سیستمهایی هستند که در ساختار آنها از میکرو کنترلر استفاده شده است و به صورت خاص برای انواع کاربردهایی که موتور دیزل در آنها وجود دارد طراحی و ساخته شده اند. وظایف مشخص از پیش تعیین شده ای در این کنترلرها در نظر گرفته شده است. در گذشته سیستم کنترل دیزل ژنراتورها به صورت آنالوگ طراحی و پیاده سازی می شد ولی در این روش اطلاعات دقیقی از دیزل ژنراتور دریافت نمی شد و امکانات بسیار محدود بود. با توجه به این محدودیتها ، کنترلرهای دیجیتال با امکانات کنترلی و حفاظتی بیشتر جایگزین سیستمهای قدیمی شده اند.
در طراحی بیشتر کنترلرهای دیجیتال از میکروکنترلرها استفاده می شود ولی توابع کنترلی مورد نیاز کاربردهای دیزل ژنراتور و شرایط سخت محیطی این کنترلرها را از سایر سیستمها متفاوت کرده است.
کنترلر دیجیتال یک کامپیوتر کوچک هست که دارای سیستم عامل می باشد، بنابراین امکان توسعه و اضافه شدن تجهیزات تکمیلی مانند امکانات شبکه ، نمایشگرگرافیکی و ... را میسر می سازد. علاوه بر این امکان به روز رسانی این سیستم با تغییر کدهای برنامه نویسی و انتقال آن به کنترلر بدون تغییر سخت افزار نیز وجود دارد.
دایره ارزش بروز رسانی سیستم کنترل دیزل ژنراتور:
مزیت استفاده از سیستمهای نوین کنترل دیزل ژنراتور همانطور که در شکل مشاهده می شود بر سه محور ذیل تعریف می شود:
- کارآیی بهتر
- کاربری بهتر
- نیاز به نگهداری کمتر
برد کنترل دیزل ژنراتور چیست؟
برد کنترل دیزل ژنراتور جهت کنترل، حفاظت و مانیتورینگ موتور دیزل و ژنراتور طراحی و ساخته شده است و با توجه به ظرفیت توانی و حساسیت کاربری آنها در مدلهای مختلف و امکانات متنوع عرضه شده اند.
کنترلرها از قسمتهای مختلفی تشکیل می شوند که هر قسمت به گونه ای طراحی شده است تا انطباق مناسبی را با تجهیز تحت کنترل داشته باشد و بتواند به نحو مطلوبی با کاربر و تجهیزات جانبی ارتباط برقرار نماید. در ادامه قسمتهای مختلف کنترلرهای دیزل ژنراتور و مفاهیم مشترک بین آنها ذکر شده است.
- ترمینالهای ورودی و خروجی
- دکمه های روی پنل کنترلر
- سیگنالها و علائم روی پنل کنترلر
- نمایشگر پارامترها ، خطاها و مراحل کاری
- پورتهای ارتباطی
گاورنر یا کنترل دور موتور چیست؟
فرکانس سیستم قدرت از اهمیت ویژه ای برای بارهای مصرفی برخوردار است و شاخصی مهم در پایداری آن است. همانطور که میدانیم فرکانس ژنراتور سنکرون متناسب با دور محرک متصل به آن (در اینجا موتور دیزلی) تغییر میکند. برای تثبیت فرکانس، دور موتور باید به ازای تغییرات بار تثبیت شده و قدرت اکتیو خروجی ژنراتور با تنظیم سوخت ورودی به موتور کنترل شود. از این رو مکانیزم کنترلی برای تثبیت دور و کنترل توان خروجی در دیزل ژنراتور تعبیه میشود که با نام گاورنر یا کنترل کننده دور شناخته میشود. در موتورهایهای جدیدتر کنترل دور از طریق ECU انجام میپذیرد اما در موتورهای قدیمیتر از گاورنر جهت تثبیت دور استفاده میشود. وظایف سیستم کنترل دور موتور دیزلی عبارتند از:
- سوخت رسانی به موتور هنگام روشن شدن.
- کنترل دور آرام موتور و ممانعت از خاموش شدن آن.
- محدود کردن دور بیشینه موتور و جلوگیری از بروز حالت Overspeed.
- تنظیم دور موتور متناسب با تغییرات بار
- سوخت رسانی بیشتر به موتور در هنگام نیاز به گشتاور بیشتر.
- کنترل مصرف سوخت.
گاورنرها با فن آوریهای مختلف از مکانیکی تا الکترونیکی دیجیتال جهت تعبیه در موتورهای دیزلی ساخته شده اند اما امروزه دیزل ژنراتورها بدلیل الزامات مختلف از جمله کاهش آلایندگی ، افزایش راندمان ، بهبود عملکرد ، حفاظت موتور و سایر نیازهای مصرف کنندگان عمدتاٌ با گاورنرهای الکترونیکی عرضه میشوند.
ولتاژ رگولاتور(AVR) ژنراتور چیست؟
همانند فرکانس ، ولتاژ ژنراتور نیز برای مصرف کنندگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و شاخصی مهم در کارایی و عمر تجهیزات است. ولتاژ ژنراتور سنکرون متناسب با جریان تحریک آن تغییر میکند بنابراین برای تثبیت ولتاژ ژنراتور ، جریان تحریک آن باید به ازای تغییرات بار تثبیت شده و قدرت راکتیو خروجی ژنراتور کنترل شود. از این رو مکانیزم کنترلی برای تثبیت ولتاژ و کنترل توان راکتیو در دیزل ژنراتور تعبیه میشود که به آن تنظیم کننده ولتاژ یا AVR گفته میشود. وظایف تنظیم کننده اتوماتیک ولتاژ در ادامه ذکر شده است که بر اساس مدل استفاده شده در ژنراتور از همه این قابلیت ها یا قسمتی از آنها استفاده میشود.
- تنظیم ولتاژ
- کنترل توان راکتیو
- تصحیح ضریب توان
- افزایش تدریجی ولتاژ در هنگام استارت
- کنترل پایداری سیستم تحریک
- حفاظت در برابر کاهش یا افزایش جریان و ولتاژ تحریک
- حفاظت کاهش فرکانس
- محدود کردن جریان تحریک
AVR ولتاژ تولید شده توسط استاتور ژنراتور را به عنوان نمونه دریافت میکند و آنرا با مقدار تنظیم شده مقایسه کرده و بر اساس آن میزان تزریق جریان DC به سیمپیچ میدان بر روی روتور را تعیین مینماید(شکل).
باتری شارژر اتوماتیک دیزل ژنراتور چیست؟
شارژر باتری وسیله ای برای تزریق انرژی درون باتری های قابل شارژ که این کار را توسط تزریق جریان الکتریکی به درون باتری انجام می دهد. جریان شارژر به تکنولوژی ساخت و همچنین مقدار آمپر ساعت (Ah) باتری بستگی دارد، برای مثال مقدار جریان برای شارژ کردن یک باتری 12V موتور با مقدار جریان برای باتری تلفن همراه خیلی متفاوت خواهد بود.
در اینجا ما راجع به شارژر باتری سرب – اسید نوع خودرویی و روش های مختلف شارژ کردن آن بحث می کنیم، باتری نوع خودرویی اشاره دارد به یک باتری که برای روشن کردن موتور(تراکتور، موتور سیکلت، کامیون، دیزل ژنراتور و غیره) مورد استفاده قرار می گیرد.
شارژر شناور (Float)چیست؟
یک شارژر شناور (که با نام نگه دارنده باتری یا شارژر اتوماتیک نیز شناخته می شود) مشابه میزان خود دشارژ شدن باتری، آن را شارژ می کند. بنابراین باتری به صورت آهسته و کامل شارژ می شود. شارژر شناور زمانی که ولتاژ باتری به سطح مناسب می رسد، آن را حس کرده و منجر به متوقف شدن موقت شارژ می شود. در این حالت جریان شارژ را در حد صفر یا در حد خیلی پایین نگه می دارد تا زمانی که احساس کند سطح ولتاژ خروجی باتری کم شده است، سپس دوباره به شارژ کردن ادامه می دهد. از مزیتهای بسیار خوب این نوع شارژر امکان اتصال طولانی مدت آنها به باتری می باشد بی آنکه به باتری آسیب برسد.
سنسورهای موتور دیزل چیست؟
امروزه موتورهای دیزلی نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله تولید انرژی الکتریکی و حمل و نقل، بر عهده دارند. با پیشرفت تکنولوژی و گذار از بکارگیری موتورهای با سیستم کنترل مکانیکی و آنالوگ به موتورهای مجهز به سیستمهای پیشرفته الکترونیکی، نقش سنسورها در تضمین کارکرد صحیح موتور انکار ناپذیر می باشد و با توجه به سیکل کاری موتورهای دیزل، کنترل و زمانبندی تزریق سوخت، به نحو قابل توجهی بر کارآیی آنها تاثیر می گذارند. همچنین افزایش بازده ، کاهش آلایندگی گازهای خروجی و مصرف سوخت موتورهای دیزل به منظور کسب استانداردهای لازم، جز به مدد استفاده از کنترلرهای الکترونیکی میسر نمی باشد.
سنسورها وضعیت کارکرد موتور را تخمین می زنند(برای نمونه سرعت موتور). از آنجا که خروجی سنسورها نه تنها بر عملکرد موتور (از لحاظ توان، گشتاور و آلاینده ها) بلکه بر مدیریت و امنیت آن نیز تاثیر می گذارند، دقت و سرعت آنها به صورت قابل توجهی مورد توجه قرار می گیرد.
خدمات شرکت درنامهر در زمینه سیستمهای کنترل موتور و ژنراتور به شرح ذیل می باشد:
- سیستم کنترل نیروگاههای دیزلی ،دیزل ژنراتور و مدیریت انرژی
- سیستم سنکرون(پارالل) ژنراتورها باهم و با برق شهر جهت کاربردهای دیزل ژنراتور و توربین
- سیستم کنترل ماشین آلات راه سازی
- سیستم کنترل موتورهای دیزلی و گازیجهت کاربردهای زمینی و دریایی(مارین)
- سیستم کنترل تولید همزمان توان و گرما(CHP)
همچنین شرکت درنامهر نمایندگی انحصاری تجهیزات ذیل را در زمینه اتوماسیون صنعتی دارا می باشد:
- ComAp - در زمینه سیستمها و بردهای کنترل دیزل ژنراتور و موتورهای دیزلی و باتری شارژر
- Datakom - در زمینه سیستمها و بردهای کنترل دیزل ژنراتور، ولتاژ رگلاتور(AVR) و باتری شارژر
- DeepSea - در زمینه سیستمها و بردهای کنترل دیزل ژنراتور و موتورهای دیزلی
- ACRO - در زمینه باتری شارژر